Circulair bouwen is een bouwpraktijk die streeft naar een efficiënt en effectief gebruik van hulpbronnen om economisch, sociale én ecologische (meer)waarde te creëren of minstens te behouden, rekening houdend met de bestaande erfenis en de toekomstige opportuniteiten eigen aan de bouwwereld.
De term ‘circulair bouwen’ is een koepelterm en omvat:
Een circulaire bouwpraktijk gaat dus verder dan het ontwerpen, het optrekken van nieuwe gebouwen en renoveren van bestaande, maar houdt ook alle ondersteunende processen in.
De term ‘hulpbronnen’ is synoniem voor ‘resources’ : grondstoffen, water, energie en ruimte.
Efficiënt gebruik van hulpbronnen slaat op het zuinig en verantwoord omgaan met vaak schaarse hulpbronnen. Effectief of doeltreffend gebruik van hulpbronnen omvat het vermijden van het ontginnen/aanboren van nieuwe hulpbronnen.
Binnen een circulair alternatief wordt het volledig waardenetwerk beschouwd, waarbij samenwerking gezocht wordt tussen alle beslissingsnemers in de volledige keten.
Waarom is circulair bouwen belangrijk?
Door onder andere minder materialen te gebruiken, minder afval te produceren en leegstand aan te pakken, draagt de bouwsector bij aan de duurzame toekomst van Vlaanderen.
Bovendien garandeert een circulaire bouwsector economische groei, werkgelegenheid op lange termijn (bv. herstel, recyclage, remanufacturing) en een positieve impact op het klimaat (minder uitstoot) en milieu (minder afval en dankzij recyclage ook minder ontginning).
Ten slotte bevat circulair bouwen ook een belangrijke sociale component. We creëren financiële kansen via delen en gemeenschappelijk gebruik, waardoor we wonen op termijn opnieuw betaalbaar kunnen maken.
In 2019 was de bouwsector in Europa verantwoordelijk voor 40% van de uitstoot van broeikasgassen zoals CO2, 50% van het energieverbruik, 1/3 van het waterverbruik en 50% van de materiaalstromen. Ook de productie en het transport van bouwmaterialen zijn verantwoordelijk voor een aanzienlijk percentage van de wereldwijde CO2- uitstoot. Bovendien ligt de levenscycluskost van gebouwen veel hoger dan de initiële investering (UN Environment Programme, 2019).
Circulaire strategieën stomen de bouwsector klaar voor de toekomst. Door met minder materialen en/of minder producten aan eenzelfde behoefte te voldoen, ontstaan er CO2-winsten in de ontginning, productie, het transport en de afvalverwerkingsfase van deze (vermeden) producten. Ook hergebruik speelt hier een sleutelrol: door minder nieuwe grondstoffen en materialen te gebruiken, voldoen we met minder aan eenzelfde behoefte. Het sluiten van de kringloop van grondstoffen- en materialen vermindert de globale CO2-uitstoot.
Bron: https://bouwen.vlaanderen-circulair.be/nl/wat-is-het
Zie ook het uitgebreide WTCB-document https://www.wtcb.be/homepage/download.cfm?lang=nl&dtype=innov_support&doc=InnovationPaper_Circulair_Bouwen_NL.pdf.